Alkolik karaciğer hastalığı, isminden de anlaşılacağı üzere yoğun alkol kullanımı sonucunda ortaya çıkan karaciğer hastalıklarıdır. Bu hastalıkların ortaya çıkması için belirli bir miktar ve süre boyunca yoğun alkol tüketiminin gerçekleşmesi gerekir. Bu eşik değer erkekler için günde 80 gr. olmak üzere 20 yıl boyunca düzenli olarak kullanımını gerektirir. Kadınlar için ise bu miktar günde 40 gr.a tekabül etmektedir. Bu miktarlarda alkol tüketimi yapan neredeyse her insanda önemli değişiklikler ortaya çıkar. Aşırı alkol tüketimi karaciğerde fibrözisten, siroza, alkolik hepatitten yağlanmaya kadar uzanan bir yelpazede değişik sorunlara yol açar.
Alkol vücutta özellikle karaciğerde değişik enzimlerce metabolize edilir. Çok yoğun bir şekilde alkol kullanımı bu metabolizmada ciddi sorunlar oluşmasına neden olur. Kadın ve erkeklerdeki karaciğer enzim düzeyleri farklı olduğu için, kadınlarda daha düşük dozlarda alkol kullanımı aynı sorunlara yol açabilmektedir.
Kronik (sürekli) alkol kullanımı karaciğer enzimlerinde düşüşe neden olur. Bu düşüş sonucu özellikle A ve E vitamini gibi antioksidan özellikli moleküllerin kullanımı düşer. Bu da karaciğerde hasar oluşumunu arttıran sebeplerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca yoğun alkol kullanımı demir gibi minerallerin bağırsaklardan emilimini arttırır. Vücutta yükselen demir düzeyi de karaciğer zedelenmesine sebep olan bir başka etkendir.
Bir diğer risk faktörü de obezite olarak karşımıza çıkar. Yoğun alkol tüketen obez hastalarda karaciğer hastalıkları çok daha kötü klinik bir tablo izlemektedir. Hepatit C, Hepatit A ve Hepatit B gibi hastalıklar doğruca karaciğer hasarına sebep olurlar. Yoğun alkol kullanımı bu hastalıkların seyrini daha da kötüleştirmektedir. Özellikle Hepatit C alkolik hastalarda çok daha sık görülmektedir.
Tanı için altın standart olarak karaciğer biyopsisi yapılır. Karaciğer biyopsisinde Mallory cisimleri ya da hepatositlerde balonlaşma görülmesi alkolik karaciğer için tanı koydurur.
Klinik bulgular
- Ateş
- Karaciğer büyümesi
- Sık tekrarlayan sarılık
- Yoğun alkol kullanımı
Tedavi için öncelikli şart alkolün bırakılmasıdır. Alkolün bırakılması erken dönem hastalarda kesin olumlu etkiler gösterirken, çok ileri evredeki hastalarda bile ciddi olumlu etkiler göstermektedir. Bununla birlikte iyi ve düzenli beslenmeleri gerekmektedir. Siroz gelişimi var ise siroza yönelik tedavi derhal başlanmalıdır.
Son dönem karaciğer yetmezliği olan hastalara karaciğer transplantasyonu(karaciğer nakli) uygulanmalıdır. Ancak bunun uygulanabilmesi için de en azından son 6 aylık dönemde alkolün bırakılması şarttır.
