Memede ele gelen sertlik için hangi doktora gidilir?

Memede ele gelen sertlik, en sık 20 ile 45 yaş arasındaki kadınlarda görülen büyük oranda kanserli olmayan meme topaklarıdır. Aynı zamanda fibroadenom, kitle veya kist olarak da bilinen bu sertlikler, pürüzsüz, rahatlıkla hissedilebilir ve elastik bir maddedir. Erojen bölge olan memede ele gelen kitle birden fazlaysa veya sol ile sağ memede de bu sertlikler ele geliyorsa bunlar genellikle zararsızdır. Çoğunlukla ağrısızdırlar ve dokunulduğunda cildin altında kolayca hareket edebilir. Memedeki bu sertliğin büyüklüğü kişiden kişiye göre değişebilir ve kendi başlarına büyüyebilir veya küçülebilirler. Bununla beraber göğüs bölgesindeki bu sertlik, taş kadar sert ve hareketsiz olmakla beraber dış tarafı düzensizse bunun kanser olma ihtimali yüksek olabilir. Ağrı ve şişlik olması muhtemeldir.

Memede Ele Gelen Sertlik Neden Olur?

Kadın memesi genel olarak ergenlik döneminden itibaren değişiklikler göstermeye başlar. Özellikle adet ve gebelik dönemlerinde bu değişim çok daha farklı boyutlar alabilir. Bu değişimlerin birçoğu bu dönemlerle beraber yaş ilerlemesiyle de devam edecektir. Memedeki bu değişiklikler tamamıyla olağandır ve büyük oranda olası bir rahatsızlığa işaret etmez. Fakat düzenli olarak yapılması gereken meme muayenesi hayati rol oynamaktadır. Memedeki sertlikler, kistler, fibroadenomlar veya kitle olarak tabir edilen yumakların %90-95′i kanser dışı etkenlerden dolayı oluşur. Memede ele gelen sertliklerin kesin bir nedeni bilinmemektedir. Ancak bu sorunun üreme hormonları olan östrojen ve progesteron ile ilgili olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Bunlarla beraber gebelerde, hormon replasman tedavi olanlarda, oral kontraseptif kullananlarda, birinci derece akrabasında bu sorun olanlarda ve ağır fiziksel aktivite yapanlarda bu sorunun ortaya çıkması muhtemel olabilir. Tüm bunlarla beraber çok düşük bir olasılık da olsa erkeklerde de bu sorun ortaya çıkabilir.

Memede Ele Gelen Sertlik İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Memedeki sertlik, kist, kitle veya fibroadenom için genel cerrahi bölümüne gidilmelidir. Şayet kadınlar düzenli olarak jinekolojiye gidiyorlarsa jinekologlardan da detaylı bilgi alabilir ve gerekli müdahalelerde doktor, yönlendirmeler yapabilir. Erkeklerde meme sorunları için bölüm olarak genel cerrahi branşından randevu alabilirler.

Memede Ele Gelen Sertlik Tedavisi

Bir tedavi planına başlamadan önce mutlaka uygun bir teşhis gereklidir. Teşhis aşaması, tedavinin en stresli kısmı olabilir. Genel olarak teşhis şunları içerir;

• Fiziksel, Uygulamalı Muayene: Doktor, herhangi bir topaklanmayı görmek için parmaklarını kullanır ve meme ucunda sıvı olup olmadığını kontrol edecektir.
• Mamografi: Temel olarak mamografi, memenin iki levha arasında sıkıştırılması ve memenin çeşitli açılardan çekilmiş bir X ışınlarının elde edilmesidir. Doktor, X-ışınlarını inceleyerek anormallikleri arar. Bir yoğunluk veya kitle tespit edildiğinde, teşhis mamografisine başvurulabilir.
• Teşhis Mamografisi: Bu yöntemde de Aynı mamografi makinesi kullanılır. Ancak doktor bu yöntemde sadece incelenecek alanları seçer. Bu testte, meme daha sıkı bir pozisyonda olabilir ve ilave açılar ile pozisyonlar gerekebilir. Yine bu test de nadiren ağrılı olabilir ve test, her pozisyon için sadece 10 saniye kadar sürer.
• Ultrason: Teşhis mamografisinden sonra eğer doktor, hala belirli bölgelerden şüpheleniyorsa, ultrason testini tercih edilebilir. Bu test, memedeki cismin, katı mı yoksa sıvı mı olduğunu belirlemedeki ilk adımdır. Ultrason, memedeki sertliğin kanserli olup olmadığını tespit edemez. Genellikle ultrasonla ilişkili ağrı veya herhangi bir rahatsızlık olmaz.
• 3D Mamografi:  Nispeten yeni olan 3D mamografi veya meme tomosentezi, memenin belirli bölümlerinin daha net görülmesini sağlar.
• İnce İğne Biyopsisi: Mamografi ve ultrason incelemesinde bir kitleye denk gelinirse doktor, ince bir iğne aspirasyonu yapmak isteyebilir. Bu tipik olarak memeye çok ince bir iğnenin sokulduğu ve doktorun cisimden sıvı aldığı bir prosedürdür. Çok az rahatsızlık veya ağrı bu uygulamayla ilişkilidir.
• Çekirdek İğne Biyopsisi: İnce iğne aspirasyonu gibi bir iğne sertlik içine sokulur. Buradaki amaç tarama için doku numunelerini çıkarmaktır. Bu uygulama, daha büyük bir iğne gerektirir ve doktor, iğneyi tam olarak doğru yere yönlendirmek için bir ultrason kullanır. Bu işlem lokal anestezi altında yapılır. Küçük ağrı ve şişlik de dâhil olmak üzere bazı küçük rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
• Cerrahi veya Açık Biyopsi: Doktor, laboratuvarda test etmek için memedeki sertliğin bir kısmını veya tamamını çıkarmak isteyebilir. Bu uygulama, lokal anestezi altında ve bazı durumlarda genel anestezi altında yapılır. Şişlik ve ağrı meydana gelebilir.

Tedavi planları kişiden kişiye değişir, ancak genellikle basit sertlikler daha fazla tıbbi müdahale gerektirmez. Bununla beraber, bazı sertlikler tedavi edilmeden de büzülebilir veya kaybolabilir. Ancak, 6 ve 12 ay boyunca ek taramalar önerilebilir. Karmaşık olan sertliklerde doktor, ağrıyı gidermek ve fiziksel rahatlığı sağlamak için cerrahi olarak çıkarılmasını önerebilir. Bu uygulama, genel olarak lumpektomi veya eksizyonel bir biyopsi olarak, nadir durumlarda dokuyu dondurmak ve tahrip etmek için bir gazın kullanıldığı bir kriyoablasyon olarak yapılabilir. Tüm bunlarla beraber memede sertlik oluşmaması veya meme sağlığı için şunlara dikkat etmek gerekir;

• Daha fazla taze meyve ve sebze tüketilmelidir.
• Et ve süt tüketimi arttırılmalıdır.
• Yaban mersini meme sağlığı için önemlidir. Yaban mersini, C, K vitaminleri, manganez ve liflerin yanı sıra, özellikle akciğer ile mide de dâhil olmak üzere bazı kanser türlerinin kendi kendini yok etmesine yardımcı olan fitokimyasallar (quercetin, reservatrol ve pterostilbene) içerir.
• Beta-Karoten yönünden zengin besinler tercih edilmelidir. Beta-karotenoidlerin oksidatif tehlikeyi ciddi düzeyde azalttığı ve premenopozal ile sigara içen kadınların meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Beta-karotenler arasında havuç, kabak, kavun ve kayısı bulunur.
• Egzersiz yapılmalıdır. Birçok çalışma, haftada en az 150 dakikalık egzersiz yapmanın meme kanseri ve diğer kanser türlerini azaltabileceğini gösteriyor.